بیماری ام اس (Multiple sclerosis) یک بیماری ناتوان کننده است که مغز و نخاع را تحت تاثیر قرارداده و باعث از دست دادن کنترل، دید، تعادل و حواس (بی حسی) می شود.
بیماری ام اس سال ها است که به عنوان یک بیماری بدون درمان شناخته شده است، در مرحله شدید این بیماری بسیاری از محققان قادر به دستیابی به روش های درمانی مؤثر نشده اند ولی حالا خبر هایی به گوش می رسد که دانشمندان در حال تصویب دارویی هستند که بیماری ام اس در مرحله پیشرفته را تا حد بسیاری بهبود می بخشد.
بیماری ام اس یا اسکلروز چندگانه، یک بیماری التهابی است که در این بیماری غلاف یا پوشش میلین روی سلول های عصبی آسیب می بیند و باعث آسیب دیدگی سیستم عصبی بدن می شود و حرکت بسیاری از بخش های بدن دچار مشکل می شود. سازمان غذا و داروی آمریکا FDA در طی تحقیقاتی به داروی جدیدی دست یافته است که این دارو در بدن در برابر بیماری ام اس می جنگد و بر سلول های B بدن تأثیر می گذارد.
یک سیم برق را در ذهن خود مجسم کنید. سیم برگ از مس تشکیل شده است که رسانا است و بر روی این سیم یک روکش پلاستیکی وجود دارد تا از آن محافظت کند. در بدن ما نیز رشته های عصبی مانند سیم برق هستند و یک روکش محافظ دارند که این روکش محافظ میلین نام دارد. در بیماری ام اس، اشتباهاتی در سیستم بدنی رخ می دهد و سیستم ایمنی بدن بر علیه این پوشش اقدام می کند و به وسیله پاتوژن ها به آن حمله می کند و این روکش محافظ دچار آسیب می شود.
در واقع می توانیم این فرآیند را به یک اتصالی در سیستم برق تشبیه کنیم که باعث اختلالات حرکتی، بینایی و بسیاری از مشکلات دیگر می شود. در بسیاری از بیماران اگر روند درمان و شناخت بیماری زود صورت بگیرد امید بهبود و بهتر شدن روند درمان و جلوگیری از پیشرفت بیماری وجود دارد ولی متأسفانه از میان بیماران ام اس، حدود 10 درصد از بیماران به مرحله پیشرفته منتقل می شوند و این به معنای بیشتر شدن علائم و از دست دادن تحریکات عصبی است.
هنوز درمان قطعی برای ام اس وجود ندارد و راه های درمانی و دارو ها به بیمار کمک می کنند تا به وضع بدتر دچار نشود و بیماری پیشرفت نکند. در تحقیقات جدید برای مبارزه با ام اس به این نکته توجه شده است تا محققان به پاک سازی رگ ها و جلوگیری از انسداد رگ ها توجه کنند و سیستم دفاعی بدن طوری آموزش ببیند تا بتواند پوشش میلین های آسیب دیده را ترمیم کند.
در تحقیقات تاریخی و تحقیقات در محیط آزمایشگاهی این موضوع به اثبات رسیده است که ام اس از طریق ژن به نسل های بعدی منتقل می شود. هر جانداری که دارای سلول T باشد، مستعد درگیری با ام اس است. منظور از ژن T در موجودات، موجودات زنده غیر از انسان است، به طور مثال در تحقیقات آزمایشگاهی که بر روی موش ها صورت گرفته است، در یک موش مادر مشکلات ژنتیکی وجود داشت و چون دارای سلول T هستند این مشکل به نسل بعد از خود نیز منتقل شد. این به معنای انتقال حتمی ژن معیوب ام اس به فرزند نیست، بلکه احتمال انتقال این ژن بسیاری بالا است.
تیم UCSF که بر روی این داروی جدید مبارزه با ام اس در حال تحقیق و بررسی هستند بر روی نقش سلول B در درمان ام اس تمرکز کرده اند. این سلول ها بیشتر در قسمت مغز متمرکز شده اند ولی حدود 2 درصد از سلول های B از طریق خون جابه جا می شوند و باید بر روی التهاب این سلول که از طریق خون جابه جا می شود تمرکز کرد.
محققان این تیم تحقیقاتی در آخرین آزمایش های بالینی خود به این نکته پی برده اند که داروی مورد نظر آن ها باید در برابر سلول های سرکش B مقابله کند و از گسترش التهاب در بافت های میلین جلوگیری کند. سلول های B در برابر اینترفرون بتا تست شده اند و این آزمایش نشان داده است که سلول ها دارای روند بهبود هستند و در میان بیمارانی که این آزمایش بر روی آن ها صورت گرفته است حدود 43 درصد میزان توانایی های از دست رفته خود را تا حد زیادی به دست آورده اند ولی هنوز این درمان باعث از بین رفتن تمام علائم بیماری نشده است.
یکی از مشکلات اصلی محققان این پروژه این است که سلول های مخرب و التهاب آور B بسیار سرکش هستند و بیشتر در بافت های نهان قرار داند و آزمایش آن ها به همین سادگی نیست. در واقع محققان به 2 درصد از این سلول ها در بدن دست پیدا کرده اند و توانسته اند با آن ها مقابله کنند، تصور کنید که اگر تمام این سلول ها در دسترس قرار بگیرند بی شک افق های بسیار روشنی در برابر درمان قطعی ام اس قرار خواهد گرفت.
درمان مؤثر برای ام اس و بیماران درگیر با این بیماری زمانی موفق خواهد بود که در دسترس عموم باشد و از قیمت بالایی نیز برخوردار نباشد تا هر فردی بتواند با استفاده از آن به درمان برسد. هاورز سخنگوی این پروژه در ادامه افزوده است که این تیم تحقیقاتی امیدوار است تا در سال های آینده بتواند به میزان دسترسی بیشتری به سلول های بیمار برسد و روند بهتری را در درمان بیماران ام اس طی کند.